Chúng ta đang sống trong một thế giới mà người người nhà nhà nhắc đến “khởi nghiệp”. Mỗi năm Việt Nam có hàng ngàn các start-up được ra đời với những ý tưởng độc đáo, hy vọng có thể đi vào thực tiễn và tạo ra giá trị cho xã hội. Và có thể nói, kỷ nguyên của Digital đã góp phần không nhỏ biến ước mơ của những người khởi nghiệp trở thành sự thật.

Sự cạnh tranh khốc liệt trên môi trường Internet khiến cho bài toán xây dựng thương hiệu trở nên khó khăn hơn. Một trong những yếu tố thành công tiên quyết của các start-up hoặc SME trong việc xây dựng thương hiệu từ con số 0 đó chính là chọn lựa một thị trường ngách phù hợp.

Vì sao lại cần xây dựng thương hiệu?

Có một điều không thể phủ nhận rằng: Thương hiệu giành được sự tin tưởng, yêu thương của khách hàng và công chúng chính là tài sản có giá trị lớn nhất của doanh nghiệp.

Theo khảo sát của Nielson, 59% khách hàng có xu hướng lựa chọn những thương hiệu mà họ cảm thấy quen thuộc và tin tưởng.

Những doanh nghiệp nhỏ thực sự sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc “đua” về quy mô khách hàng và ngân sách marketing với các ông lớn trong ngành. Họ chỉ còn duy nhất một vũ khí để đối chọi trong cuộc chiến thương trường không khoan nhượng: Thương hiệu

Thương hiệu – một khái niệm trừu tượng – không đơn giản chỉ là chiếc logo hay vài ba chiến dịch quảng cáo, nó còn rộng hơn vậy. Làm sao để từng bước phát triển giá trị thương hiệu không phải là một công việc đơn giản, có thể thực hiện một sớm một chiều.

Xây dựng thương hiệu là gì?

Xây dựng thương hiệu là một quá trình tạo dựng chất riêng, chỗ đứng vững chắc cho doanh nghiệp trên thị trường. Để xây dựng thương hiệu doanh nghiệp cần một đội ngũ nhiều người giàu chuyên môn về marketing, phân tích thị trường. Công việc này đòi hỏi không ít thời gian và tiền bạc.

Trong việc xây dựng thương hiệu, mạng lưới kênh truyền thông tiếp thị là vô cùng quan trọng. Kênh tiếp thị ở đây bao gồm cả truyền thống (quảng cáo truyền hình, tờ rơi, tổ chức các buổi event lớn,…) và digital marketing. Trong đó áp dụng digital marketing đang là xu hướng trong vài năm gần đây. Trong kỷ nguyên mới của Internet, doanh nghiệp cần phải áp dụng những chiến lược sau để xây dựng hình ảnh thương hiệu của mình, gồm:

• Nâng cao trải nghiệm của khách hàng Online (giao diện website).
• SEO & Content marketing.
• Marketing trên nền tảng mạng xã hội.
• Email marketing.
• SEM (PPC).

Quy trình 7 bước xây dựng thương hiệu thành công

1. Xác định khách hàng mục tiêu

Cố gắng thu hút tất cả mọi người – đó là một lỗi phổ biến bạn nên tránh. Đặc biệt, doanh nghiệp nhỏ với ngân sách dằn túi không nhiều, hãy khôn ngoan chọn đúng đối tượng mà mình muốn “thả thính”.

1.1. Khách hàng của bạn trông ra sao?

Càng nắm được nhiều thông tin về khách hàng trong tay, bạn sẽ càng cảm thấy gần gũi với họ và biết phải tiếp cận như thế nào. Thử trả lời những câu hỏi sau:

• Họ là nam hay nữ?
• Họ bao nhiêu tuổi?
• Họ sống ở đâu?
• Địa vị xã hội, thu nhập?
• Thói quen và sở thích?
• Họ thường mua sắm ở đâu?
• Họ có sử dụng mạng xã hội không?

1.2. Khách hàng của bạn đang gặp phải những vấn đề gì?

Thử tưởng tượng bạn đang muốn “tán đổ” một chàng trai, cô gái nào đó, ngoài việc thấu hiểu hành vi, sở thích, đường đi nước bước của đối tượng, quan tâm và giúp đỡ những vấn đề mà họ đang gặp phải sẽ giúp bạn ghi 10 điểm tinh tế.

Phát hiện ra vấn đề khiến họ than thở khóc lóc thì cũng chưa tinh tế mấy. Bạn phải tìm ra thứ làm họ trăn trở từ sâu trong tâm thức, không nói ra, thậm chí không nhận ra, nhưng có tồn tại. Và chúng ta lại quay về câu chuyện muôn thuở: Inisght.

Tìm insight chưa bao giờ là dễ. Những doanh nghiệp “bạo vì tiền” thì sẵn sàng thuê một đội ngũ nghiên cứu thị trường hùng hậu để “đào” cho ra insight khách hàng. Doanh nghiệp nhỏ không có điều kiện thì sao?

2: Phân Tích Đối Thủ

Có rất nhiều các loại nước ngọt có gas, tại sao bạn lại uống Pepsi chứ không chọn Coca?

Thương hiệu là thứ làm cho bạn khác biệt với những đối thủ trên thị trường, và khiến khách hàng lựa chọn bạn chứ không phải đối thủ.

Bán đắt hơn đối thủ cũng được. Phạm vi cung cấp nhỏ hơn cũng chưa hẳn đã không hay.

Cái bạn không muốn là bị giống như mọi người.

Những thương hiệu thành công nhất có khả năng cung cấp các sản phẩm và dịch vụ có vị trí rõ ràng trên thị trường. Vậy, muốn mình khác biệt, phải hiểu đối thủ hiện đang như thế nào.

Đầu tiên, xác định đối thủ của bạn là ai, thu thập mọi thông tin về họ, từ website, fanpage, báo chí,…

Tiếp theo, trả lời những câu hỏi:

• Chất lượng sản phẩm, dịch vụ của họ thế nào?
• Giá cả ra sao?
• Các kênh phân phối?
• Các kênh truyền thông?
• Màu sắc nào được sử dụng trong thương hiệu của họ?
• Dịch vụ chăm sóc khách hàng có tốt không?
• Họ đang sử dụng những nền tảng và phương tiện truyền thông xã hội nào?
• Họ có sáng tạo không?
• Giá trị công ty họ là gì?

Xác định được những yếu tố này sẽ giúp bạn biết nên định vị mình sao cho khác biệt. Chẳng hạn mọi người đều cung cấp sản phẩm giá rẻ thì bạn có thể định vị thương hiệu mình với những sản phẩm cao cấp.

3: Chọn tên thương hiệu

Đặt tên thương hiệu là việc bạn nghiễm nhiên phải làm. Ngay từ khi chưa có gì trong tay, chưa có cả tên, phải dựa vào chiến lược thương hiệu mà đặt tên cho phù hợp, không phải thích gì đặt nấy.

Một số nguyên tắc bạn cần nhớ khi đặt tên thương hiệu:

3.1. Phải bảo hộ được về mặt pháp lý

Nhiều doanh nghiệp không quan tâm đến việc bảo hộ tên thương hiệu, hậu quả là bị đạo nhái. Mọi chuyện sẽ còn tệ hơn nếu bên đạo nhái mang tên thương hiệu đi đăng ký bảo hộ thành công.

3.2. Tên miền có sẵn

Website lý tưởng nhất là website sử dụng tên miền theo tên thương hiệu. Vì vậy nếu tên miền mà bạn nhắm đến đã bị đăng ký mất thì bạn nên suy nghĩ lại về tên thương hiệu. Khi có tên rồi thì hãy đi đăng ký tên miền càng sớm càng tốt.

3.3. Dễ phát âm, dễ nhớ

Tên có đẹp đến đâu mà khách hàng không biết đọc thế nào hay không nhớ nổi thì cũng ngậm ngùi nhận điểm trừ. Một mẹo dành cho bạn là tên thương hiệu chứa các nguyên âm o, e, a, i thường được khách hàng yêu thích hơn. Ví dụ như Tiki, Honda, Coca Cola…

3.4. Liên quan đến sản phẩm, ngành hàng

Điều này không nhất thiết, nhưng sẽ rất lý tưởng nếu chỉ cần nói đến tên thương hiệu là người ta biết bạn kinh doanh gì. Chẳng hạn như nghe Edumall hay AIM Academy là nghĩ đến mảng giáo dục, đào tạo, TH True Milk hay Vinamilk thì rõ ràng là ngành sữa.

3.5. Khác biệt với đối thủ

Mục đích xây dựng thương hiệu là làm cho mình khác biệt với những đối thủ trên thị trường. Vì vậy, tránh đặt tên na ná tên đối thủ đã có. Nệm giá kho, Nệm giá sỉ, Nệm giá gốc… khách hàng sẽ không khỏi hoang mang và bước vào nhầm tiệm là chuyện bình thường.

3.6. Phù hợp với khách hàng mục tiêu

Tên thương hiệu tiếng Anh liệu có phù hợp với khách hàng lớn tuổi hay vùng nông thôn? Khách hàng thuộc phân khúc cao cấp có thích những cái tên bình dân?

4: Mua tên miền thương hiệu

Nếu như bạn chỉ cần bán hàng, thì cửa hàng hoặc fanpage Facebook là đủ. Nhưng nếu đã nghĩ đến việc xây dựng thương hiệu trong thời buổi digital này thì website là thứ không thể không có.

Tùy tình hình kinh doanh mà bạn quyết định khi nào thì cần lập website. Nhưng mua tên miền là việc bạn nên xem xét sớm, vì có thể tên miền hợp với tên thương hiệu của bạn đã bị người khác “xí” trước rồi. Chi phí duy trì tên miền trong 1 năm cũng không quá đắt đỏ, nên đồng tiền đi trước là đồng tiền khôn.

5: Xây dựng tính cách thương hiệu

Đối thủ có thể bắt chước bạn từ kiểu dáng sản phẩm, bao bì hay đến cả tên thương hiệu. Nhưng khi bạn đã có một cá tính thương hiệu rõ rệt, đó sẽ là thứ làm khách hàng yêu quý, nhớ đến bạn, và khó ai có thể “đạo nhái” được.

Nhưng cá tính thương hiệu có phải là một khái niệm quá trừu tượng? Hãy tưởng tượng nếu một thương hiệu biến thành một con người, thì con người đó sẽ có độ tuổi, ngoại hình, tính tình ra sao?

Cùng là kẹo Chewing Gum, nhưng nhắc đến DoubleMint, người ta tưởng tượng về một cô gái dịu dàng, thanh lịch. Nhắc đến Big Babol thì lại nghĩ đến một cậu bé vui nhộn, tinh nghịch.

Bạn muốn thương hiệu mình nhắm đến nhóm khách hàng nào thì xây dựng tính cách phù hợp với đối tượng đó. Bình dân hay sang chảnh, nam hay nữ, già hay trẻ,…

6: Kể câu chuyện thương hiệu

Ai cũng thích nghe kể chuyện, phải không?

Câu chuyện thương hiệu (hay brand story) là… câu chuyện về thương hiệu của bạn. Thì ai chẳng biết? Nhưng phải kể những gì thì ngay cả CEO nhiều khi cũng còn ấp úng.

Hãy kể về quá trình phát triển của doanh nghiệp, từ khi mới ra đời, những biến cố đã vượt qua và truyền tải một ý nghĩa nào đó. Thay vì khoe khoang hàng tá thành tích, câu chuyện thương hiệu cần ngắn gọn, gần gũi và truyền cảm hứng.

“Bạn đã nghe đến câu chuyện về một người đàn ông với người bạn thân của mình mở trụ sở đầu tiên tại garage nhà riêng? Vượt qua nhiều thử thách, đương đầu với những gã khổng lồ ngành công nghệ, thậm chí bị đuổi khỏi chính công ty mình gây dựng, rồi ông ta quay trở lại, hoàn toàn thay đổi cái cách mà con người sử dụng thiết bị di động như ngày nay.

Đúng vậy, đó chính là câu chuyện về Apple và chủ nhân của nó – Steve Jobs.”

Đừng nghĩ rằng chỉ doanh nghiệp lớn mới có những thành tựu để viết brand story. Dù chỉ là một cửa hàng nhỏ, bạn cũng sẽ tìm ra một điều thú vị nào đó để nói, để kể, để mang thương hiệu lại gần hơn với khách hàng.

Đâu phải tự nhiên mà hầu như fanpage hay website nào cũng đều có mục Our Story?

7: Thiết lập bộ brand guidelines

Brand guidelines – bộ quy tắc thương hiệu nghe có vẻ hơi “tầm cỡ” so với một thương hiệu nhỏ, nhưng lại là một phần quan trọng của bộ nhận diện thương hiệu. Nếu được làm nhất quán từ đầu, thương hiệu sẽ được nhận diện tốt hơn, còn bạn thì tiết kiệm được nhiều thời gian.

Bộ brand guidelines do mỗi thương hiệu tự thiết kế, nhưng thường bao gồm những yếu tố phổ biến như:

• Tổng quan về doanh nghiệp: Lịch sử, tầm nhìn, tính cách, giá trị cốt lõi.
• Thông điệp thương hiệu hoặc tuyên bố sứ mệnh.
• Logo và cách sử dụng: Dùng ở đâu, size tối thiểu bao nhiêu?
• Bảng màu: Lựa chọn màu sắc chính và phụ cho thương hiệu để sử dụng trong bao bì, bảng hiệu, phương tiện truyền thông…
• Font chữ: Font chữ bạn dùng trong thiết kế cũng như font mặc định trên website.
• Phong cách hình ảnh.
• Danh thiếp và tiêu đề thư (letterhead).

Trên đây là những bước đơn giản và đầu tiên để bạn bắt tay xây dựng thương hiệu cho một doanh nghiệp nhỏ hay startup vừa thành lập. Nếu chưa có tài chính để thuê agency thiết kế bộ nhận diện thương hiệu vài chục hay vài trăm triệu, bạn hoàn toàn có thể “tự tay làm hết”, đôi khi càng đơn giản càng tốt. Miễn là nhất quán ở tất cả mọi mặt.

Các doanh nghiệp vừa, nhỏ và startup chưa bao giờ hết đau đầu vì câu chuyện ngân sách. Làm sao khi vừa muốn tăng sales vừa muốn làm thương hiệu, mà túi tiền thì có hạn? Phân bổ ngân sách ra sao, đo lường hiệu quả thế nào. Liên hệ ngay với đội ngũ nhà 4U MEDIA để được tư vấn.